بیان مشکلات کارگران در «قند خون»

لیلی عاج نویسنده و کارگردان نمایش «قند خون» که در پلاتوی اجرای تئاتر شهر روی صحنه است درباره سوژه ای که منجر به نگارش متن شده است و اینکه همچون یک فعال اجتماعی دغدغه اتفاقات روز را داشته است گفت: خودم را فعال اجتماعی نمی‌دانم بلکه خودم را بیشتر فردی احساساتی می دانم. هر فردی در طول روزها خبرهای ناگوار تلخی را می شنود که درجه احساسات و میزان ناراحتی اش نسبت به هرکدام از آنها مختلف است. تاثیر برخی از این اتفاقات به دلایل تجربیات شخصی و یا حضور در ناخوداگاه فردی ۲ برابر است و این تاثیر در ذهن شخص ماندگاری بیشتری می یابد.

وی ادامه داد: به عنوان نمونه اتفاقاتی که برای بنیتا و آتنا افتاد بسیاری از هموطنان مان و از جمله من را بسیار متاثر کرد. یکی دیگر از موضوعاتی که من را در چندماه گذشته بسیار تحت تاثیر قرارداد ماجرای تعطیلی کارخانه ارج بود. به دلیل اینکه من در غرب تهران ساکن هستم کارخانه ارج خیلی نزدیک محل زندگی ماست و من هنگام رفت و آمد از جلو این کارخانه رد می شدم بنابراین زمانی که خبر تعطیلی کارخانه را شنیدم خیلی ناراحت شدم و با خودم فکر می کردم الان چند نفر بیکار شده اند و چند خانواده به این ترتیب دچار مشکل می شوند. چون پدر من نیز کارمند بازنشسته است و اگر حقوقش با تاخیر مواجه شود نگران می شود به دلیل همین مابه ازا به این فکر می کردم که حالا سرنوشت کارگران و خانواده های آنها چه خواهد شد.

عاج درباره نگارش این نمایشنامه بیان کرد: تصمیم جدی گرفته بودم که بعد از اجرای «خواب زمستانی» نمایش بعدی ام حتما درباره کارگران کارخانه ارج باشد. در مورد این قضیه خیلی تحقیق کردم اما آن اتفاق دراماتیکی که انتظارش را داشتم پیش نمی آمد تا اینکه در میان کارخانه های زیادی که تعطیل شدند کارخانه قند ورامین هم وجود داشت. در آنجا منطقه ای وجود دارد به نام «کارخانه قند» که همه افرادی که در کارخانه قند ورامین کار می کردند در آن منطقه زندگی می کردند و حالا تصور کنید مردهای یک محله همه با هم بیکار شوند و این مساله بسیار تلخی است. وقتی اسم قند به میان می آید خوراکی های شیرین و خوشمزه را به یاد می آورید اما زمانی که داستان این کارگران را می شنویم، متوجه می شویم که مساله تلخی پشت این قضیه است. همین تضاد به نظرم دراماتیک تر از پرداختن به کارگران کارخانه ارج بود به همین دلیل تصمیم گرفتم داستان نمایش درباره کارگران کارخانه قند ورامین باشد اما در عین حال حرف همه کارگران بیکار شده مخصوصا کارگران کارخانه ارج و داروگر را هم به زبان بیاورد.

این کارگردان تئاتر درباره ویژگی های نمایش بیان کرد: احساس کردم تنها بیان مشکلات کارگران در نمایش دردی را از آنها دوا نمی کند بنابراین این کارگران می خواهند یک کار صنفی انجام دهند تا کسی صدای شان را بشنود. آنها بنری آماده کرده اند و در همه بازی های استادیوم آزادی با این بنر حاضر می شوند تا بالاخره روزی عادل فردوسی پور در برنامه «نود» از آنها حرف بزند و دل شان خوش باشد که بالاخره کسی آنها را دیده است.

وی درباره داستان نمایش توضیح  داد: در این نمایش کارخانه تعطیل شده و همه کارگران رییس کارخانه را در این اتفاق مقصر می داند ولی واقعیت این است که رانت خواری بزرگی در کارخانه اتفاق افتاده است و رییس کارخانه نیز بی گناه است. رییس کارخانه به منزل یکی از کارگران می آید و ظاهرا کشته می شود. این خانواده خودشان را مقصر این اتفاق می دانند اما بالاخره متوجه می شوند که ورشکستگی کارخانه مساله ای بسیار وسیع تر از این است که یک نفر مسببش باشد. در پایان نیز شاهد یک اتفاق نسبتا خوشایند هستیم که در آن معلوم می شود رییس کارخانه به دلیل بیماری دیابت دچار شوک انسولینی شده و نمرده است. البته قرار بود این نمایش دو پایان تلخ و امیدبخش داشته باشد که یک روز در میان یکی از آنها به نمایش گذاشته شود که به پیشنهاد پیمان شریعتی مدیر تئاتر شهر برای اینکه جای امید را برای حرکت های صنفی کارگران باز بگذاریم، تنها پایان خوش را برای نمایش برگزیدیم.

عاج در پایان درباره انتظاراتی که از مسئولان و نهادها دارد، عنوان کرد: بسیار علاقه مند هستم که علیرضا محجوب دبیرکل خانه کارگر به تماشای این اثر نمایشی بنشیند فقط به دلیل اینکه آقای محجوب بداند تئاتری ها هم مشکلات کارگران برای شان مهم است و دغدغه های آنها را درک می کنند. همچنین امیدوارم علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز به دیدن کار بنشیند چون خیلی از کارگران کارخانه قند ورامین برای دریافت حقوق بیکاری شان با مشکل مواجه هستند و ما این مساله را با وی در میان بگذاریم و بگوییم چطور می توانیم به کارگران کمک کنیم و حتی حاضر هستیم در کارخانه قند برای کارگران اجرا بگذاریم. آیا کارهایی که در توان ما است، می تواند به این مساله کمک کند که دیگر چرخ کارخانه ای از حرکت نایستد؟

نمایش «قند خون» به نویسندگی و کارگردانی لیلی عاج از ۲۳ شهریور در پلاتو اجرای مجموعه تئاتر شهر به صحنه رفته است. در این اثر نمایشی الهام شعبانی، ارسطو خوش رزم و پریا وزیری به ایفای نقش می‌پردازند.

منبع: خبرگزاری مهر