در ابتدای این نشست داوود فتحعلی‌بیگی به ارائه گزارشی از عملکرد دبیرخانه بیستمین جشنواره نمایش های آیینی و سنتی پرداخت و اظهار داشت: وقتی ما در سال 68 این جشنواره را راه انداختیم،  13 گروه در این جشنواره شرکت کردند که دو گروه از شهرستان بودند و مابقی آن از گروههای حرفه‌ای تهران بودند. البته بخش شبیه‌خوانی نبود بخش نقالی نبود، بخش نمایش‌های آیینی و میدانی و قهوه‌خانه‌ای نبود.

دبیر بیستمین جشنواره نمایش های آیینی و سنتی ادامه داد: باید بگویم که این جشنواره برای حفظ نمایش های آیینی و سنتی راه‌اندازی شد. در دوره دوم یا اگر اشتباه نکنم دوره سوم یک شبیه خوان برجسته به نام هاشم فیاض همت  کرد و در بخش شبیه‌خوانی حاضر شد و اثری از خودش را در جشنواره اجرا کرد چون بسیاری ازشبیه‌خوانان اساساً آمادگی نداشتند و علاقه‌مند هم نبودند در جشنواره شرکت کنند حتی ما جسته و گریخته از این ور و آن ور می شنیدیم که می‌گفتند که ما با مطرب ها برنامه اجرا نمی‌کنیم اما رفته‌رفته نه تنها بخش شبیه‌خوانی توسعه پیدا کرد که حتی ما توانستیم بخش نقالی، بخش نمایش های میدانی و آیینی و معرکه ها را هم راه‌اندازی کنیم یادم هست یک سالی ماه رمضان بود که یکی از دوستان به من گفت که در باقرآباد ورامین یک جایی هست که ترنا بازی برگزار می شود یک سوله‌ای بود که خود افراد آنجا راه‌اندازی و مرتبش کرده بودند و در آنجا ترنا بازی برگزار می‌کردند؛ شب ها در را هم می بستند از هراس اینکه کسی بیاید و مزاحم‌شان شود. خلاصه ما را بردند آنجا، من خودم تا آن موقع ترنا بازی ندیده بودم وقتی من رفتم اونجا و بازی ترنا رو دیدم متوجه شدم آنچه که آنجا برگزار می‌شود واقعا مشکلی ندارد. بعد من دیدم حتی کسی که آنجا حاکم می شود نصیحتی می کند و حرفهای بسیار درستی و به درد به‌خوری میزند در واقع در آن مکان انسانیت و جوانمردی در حال ترویج شدن است چرا باید همچین بازی با یک چنین فضایی، ممنوع اعلام بشود؟

او افزود: ما در این دوره از جشنواره میزبان طیف‌های مختلف سنی از نونهال تا پیرمرد هستیم که در گونه‌های مختلف نمایش‌های آیینی و سنتی حضور دارند. با وجود اینکه حرکت این جشنواره به خاطر برگزار شدن به صورت یک سال در میان، به نوعی لاک‌پشتی است اما تجربیات به جوان‌ها منتقل شده است.

فتحعلی‌بیگی متذکر شد: در بخش آموزش ضعیف هستیم زیرا در دانشگاه‌ها به نمایش‌های آیینی و سنتی توجه نمی‌شود.او با ابراز تاسف از جای خالی آموزش نمایش‌های ایرانی در دانشگاه‌های هنری افزود: فقط دو واحد نمایش در ایران در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود که همان هم در حد زنگ انشاست. در حالیکه گستره آموزشی این گونه‌های نمایشی بسیار قابل توجه است.

او تأکید کرد: ما در بحث انتخاب و حضور هنرمندان و گروه‌ها در این دوره از جشنواره نیز به این نکته توجه کردیم که هم حق کسی ضایع نشود و هم پذیرای جوان‌هایی که کارهای قابل قبولی ارائه داده بودند باشیم.

دبیر بیستمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی درباره چرایی برگزاری آنلاین جشنواره هم یادآور شد: زمانی که جلسات تصمیم‌گیری درباره نحوه برگزاری جشنواره بود با پیک شیوع کرونا مواجه بودیم و اعضای برخی گروه‌ها نیز مبتلا به این ویروس شده بودند، ما در آن مقطع زمانی حتی مجبور به تعطیلی تمرین‌ها شدیم. از این رو تصمیم گرفتیم برای حفظ امنیت جانی گروه‌ها، جشنواره را به صورت آنلاین برگزار کنیم. ضمن اینکه برگزاری آنلاین امکان تماشای آثار جشنواره برای طیف گسترده‌ای از مخاطبان حتی در خارج از کشور فراهم می‌کند.

باعث افتخار است که شاهد حضور پژوهشگرانی از تمام قاره‌ها در این رویداد هستیم

به گزارش ایران تئاتر در ادامه نشست دکتر حمیدرضا اردلان، دبیر هشتمین سمینار بیستمین جشنواره نمایش های آیینی و سنتی  با اشاره به اهمیت این سمینار گفت :۲۳۰ مقاله طی ۸ دوره برگزاری سمینار جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی ارائه شده که ۶۰ مقاله از استادان، پژوهشگران و کارشناسان خارجی بوده است. توجه ما در این دوره از ابتدا به میان‌رشته‌ای‌ها بوده است.

اردلان افزود: این جریان پژوهشی- علمی ارتباط خوبی با دانشگاه‌ها برقرار کرده است. در این دوره پژوهشگرانی از کشورهای فنلاند، فرانسه، کره جنوبی، صربستان، گرجستان، اسپانیا و هند حضور دارند.

او با اشاره به اینکه امسال نخستین سالی است که جشنواره بعد از درگذشت جلال ستاری برپا می‌شود، ادامه داد: جایگاه علمی آقای جلال ستاری که کاملا مشخص است و به همین دلیل از دوره سوم همایش، جایزه‌ای به نام ایشان نام‌گذاری شد و امسال هم تندیسی که توسط هنرمند برجسته بهروز دارش طراحی شده است به برگزیدگان داخلی و خارجی این بخش اهدا می‌شود. این تندیس با نظر و مشورت خود زنده‌یاد استاد ستاری طراحی شده بود و در قالب یک سیمرغ است که جوجه سیمرغی را بر پشت خود حمل می‌کند. ضمن این‌که یک روز که در واقع  آخرین روز همایش محسوب می‌شود نیز به نام آقای ستاری نامیده شده است.

اردلان با ارائه توضیحاتی درباره انتشار مقالات این همایش در دوره‌های گذشته، اظهار داشت: باعث افتخار است که در این سال‌ها شاهد حضور و شرکت پژوهشگرانی از تمام قاره‌ها در این رویداد بوده‌ایم.

او در پایان گفت: در این سمینار مباحث و مقالات میان‌رشته‌ای  محوریت دارند و جریان علمی این سمینار با دانشکده‌های تئاتری ارتباط خوبی برقرار کرده است.

جشنواره آغازگر توجه ویژه به پژوهش‌های آیینی سنتی است

در ادامه، دکتر محمد حسین ناصربخت، قائم مقام دبیر جشنواره نمایش های آیینی و سنتی توضیحاتی درباره کتاب‌هایی که در این دوره از جشنواره منتشر می‌شوند، ارائه کرد و گفت: توجه ویژه به پژوهش‌های آیینی سنتی از نکاتی است که جشنواره آغازگر آن بود و هرچند هنوز به آرزوی خود در زمینه تاسیس پژوهشکده نمایش‌های سنتی و بنیاد نمایش‌های آیینی نرسیده‌ایم اما این مسیر را آغاز کرده‌ایم و امیدواریم با اشتیاق و توجهی که نسل جوان دارد، به این هدف نزدیک شویم.

 او ادامه داد: از جمله کتاب‌هایی که امسال منتشر شده‌اند، دفتر تقلید است که شامل مجالسی است که عمدتا توسط هنرمندانی مانند سعدی افشار یا یوسفی در رادیو اجرا شده‌اند.

 دفتر شبیه‌خوانی هم دیگر کتابی است که توسط مهدی صفاری‌نژاد و داریوش نصیری گردآوری شده و عمدتا شامل شبیه‌نامه‌هایی است که بر مبنای ادبیات ایران همچون داستان رستم و سهراب و... شکل گرفته است.

ناصربخت با اشاره به برگزاری جشنواره به صورت آنلاین هم توضیح داد: هرچند زنده ماندن هنر تئاتر برایمان بسیار مهم است ولی مراقبت از جان هنرمندان اولویت دارد و در زمان برنامه‌ریزی‌های ما شرایط به گونه‌ای نبود که بتوان ریسک کرد وگرنه ما هم می‌دانیم اساسا تئاتر و همین طور نمایش ایرانی باید زنده اجرا شود.

قائم مقام جشنواره نمایش آیینی و سنتی تأکید کرد: تئاتر با حضور تماشاگر شکل می‌گیرد اما شرایط کرونایی باعث شد که به‌ناچار به سراغ اجرای مجازی آثار برویم که البته این خود تبلیغ نمایش‌های آیینی و سنتی چه در داخل و چه در خارج از ایران خواهد بود.

در این بخش از نشست خبری بیستمین جشنواره نمایش های آیینی و سنتی از 5 عنوان کتاب شامل دفتر تقلید، دفتر شبیه‌نامه که مربوط به مجالسی است که به سوگ نمی‌پردازند، دفتر پژوهش، دفتر تعزیه و کتاب حاوی مقالات هفتمین سمینار جشنواره رونمایی شد.

بیستمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی از ۱۶ تا ۲۱ آذر برگزار می‌شود.