به تماشای یک نمایش «سیزیفی» در کارگاه نمایش تئاتر شهر

بابک پرهام کارگردان نمایش «تملیخا» که این روزها در کارگاه نمایش مجموعه تئاترشهر روی صحنه است درباره این اثر نمایشی به خبرنگار مهر گفت: «تملیخا» نوشته محمدرضا آزادفرد و یک نمایشنامه «سیزیفی» به حساب می‌آید. نمایش دارای یک «نفرین روزمرگی» مانند سرنوشتی است که برای سیزیف، پرومته و لوکی در نظر گرفته شده و در ادامه با یک اسطوره دینی نیز عجین می‌شود.

وی ادامه داد: «تملیخا» داستان جنی است که به دلیل گناهی که مرتکب شده است باید هربار داستان زندگی‌اش را از تولد تا مرگ در برزخ تعریف کند و مورد لعن و نفرین جهنمیان و بهشتیان قرار گیرد. نویسنده این نفرین سیزیفی را با یک اسطوره دینی همراه کرده است به این مفهوم که گناه تملیخا این بوده که در واقعه کربلا به شمر می‌گوید سر امام حسین (ع) را از پشت قطع کند چون پیش از این حضرت محمد (ص) بر گلوی وی بوسه زده‌اند به همین دلیل شمشیر گردن ایشان را از جلو نمی‌برد.

پرهام درباره ویژگی‌های متن توضیح داد: ترکیب این ۲ اسطوره برای من ترکیب شگرفی بود و زمانی که برای اولین بار نمایشنامه را خواندم درگیر زبانی شدم که آزادفرد برای این اثر خلق کرده است. در نهایت بعد از اجازه گرفتن از نویسنده تصمیم گرفتم با همکاری سمن قناد به‌عنوان تنها بازیگر نمایش این اثر را به صحنه ببرم. نمایشنامه در ۲ سیاهه هم به صورت مونولوگ و هم دونفره نوشته شده است که من ورژن مونولوگ را برای اجرا انتخاب کردم.

این کارگردان درباره شیوه اجرایی نمایش بیان کرد: درباره متد اجرایی تصمیم گرفتم شیوه گروتسک را برگزینم که این شیوه هم در نورپردازی و هم در گریم و صحنه پردازی نمود دارد. در واقع مخاطبان شاهد اثری مینیمالیستی در فضایی گروتسک هستند تا هم بتواند وحشت مورد نظر را ایجاد کند و هم اثری خلاصه و موجز باشد.

وی درباره بازی سمن قناد در نمایش اظهار کرد: سمن قناد بازیگر بسیار توانایی است و هم از نظر بیان و هم بدن توانستم روی بازیگرم سرمایه گذاری کنم و بعد از چند ماه تمرین مداوم به جایی رسیدیم که بتوانیم مخاطبمان را از دیدن اجرا راضی کنیم.

پرهام در پاسخ به اینکه در اجرا بیشتر روی وجه «نفرین روزمرگی» اثر تاکید داشته یا بخش مذهبی داستان، توضیح داد: در اجرای این اثر بیشتر روی بخش دراماتیک کار تمرکز کردیم تا پرداختن به داستان کربلا. در واقع به این پرداختیم که چه مسائلی باعث شده است که تملیخا این عمل را انجام دهد و در نهایت دچار چنین نفرینی شود. در بیش از ۹۰ درصد نمایش ما شاهد روایت اتفاقاتی هستیم که در زندگی این جن رخ داده تا به چنین سرنوشتی دچار شود مانند شکست‌های عشقی و بی وفایی که از معشوقش که در جناح مخالف بوده، دیده و کینه‌ای که در گذشته از حضرت علی (ع) به دل گرفته است. تملیخا عاشق جنی به نام زرفا بوده است و برای اینکه از او انتقام بگیرد و عذابش دهد، دست به چنین عملی می‌زند.

وی درباره بازخوردهای نمایش عنوان کرد: خوشبختانه نمایش مورد توجه اکثر مخاطبان قرار گرفته است و تنها چند نفر از تماشاگران این نظر را داشتند که کاش از ابتدا می‌دانستند، قرار است نمایش به یک اسطوره مذهبی نیز اشاره داشته باشد اما از بازی، طراحی لباس، نورپردازی و دیگر اجزای نمایش هم منتقدان و هم مخاطبان تا اینجا رضایت داشته‌اند.

پرهام در پایان صحبت‌هایش با اشاره به اینکه در این نمایش رویکرد کلیشه‌ای به یک واقعه مذهبی نداشته است، گفت: همه ما می‌دانیم که واقعه کربلا اتفاق افتاده است و اتفاق مهیبی هم بوده است که باید مورد توجه قرار گیرد اما اینکه فکر کنیم پرداختن به چنین حادثه‌ای حتماً با کلیشه‌های مرسوم و تبلیغات مذهبی همراه است، درست نیست مانند «روز واقعه» بهرام بیضایی. ما نیز در این نمایش به دنبال اثری شعاری نبودیم که البته اگر هم بودیم جای خجالتی نبود اما تلاش کردیم بیشتر اثری دراماتیک و جذاب خلق کنیم.

در این اثر نمایشی، محمدرضا آزادفرد نویسنده، بابک پرهام کارگردان، سمن قناد بازیگر، امیر شفیعی مشاور کارگردان، رضا مهراد دستیار کارگردان، مبینا سرلک منشی صحنه، علیرضا آل داود تهیه کننده، علیرضا شاه حسینی طراح دکور، افسانه قلی زاده طراح گریم، فیروزه قاسم پور طراح لباس، آرسین احمدی ساخت عروسک، نیوشا رازه عکاس، گروه اجرایی را تشکیل می‌دهند.

نمایش «تملیخا» تا ۲۴ دی ساعت ۱۷:۳۰ با مدت زمان ۳۰ دقیقه و قیمت بلیت ۳۰ هزار تومان در کارگاه نمایش مجموعه تئاتر شهر روی صحنه می‌رود.