در حال بارگذاری ...
گفت‌وگو با کارگردان نمایش «اپرای شیپور»؛

فریدون ولایی: هیچ‌وقت قبل از تماشای اثر قضاوت نکنیم

فریدون ولایی نویسنده، طراح و کارگردان تئاتر می‌گوید من به‌عنوان کارگردان نمایش «اپرای شیپور» از بازی بازیگرانم راضی‌ام اما قضاوت اصلی را هر شب به عهده مخاطب می‌سپارم؛ امیدوارم هیچ‌وقت قبل از تماشای یک اثر، آن را قضاوت نکنیم.

علی کیهانی: نمایش «اپرای شیپور» روایتگر داستان دو گروه نظامی است که سر یک جزیره فرضی به اسم میدل ایسلند مجادله دارند و به مصاف یکدیگر می‌روند؛ اما در مسیر یکی از گروه‌ها همه تجهیزات جنگی خود را از دست می‌دهد و بدون تجهیزات به جنگ می‌روند. در ادامه ما می‌بینیم گروه روبه‌رو همه تجهیزات برای نبرد را دارند. این اثر در فضایی گروتسک روایت‌گر انسان‌هایی است که زیر دست قدرتمندان زر و زور به بازی خطرناکی به کار گرفته شده‌اند. «اپرای شیپور» به نویسندگی و کارگردانی فریدون ولایی که از روز یکشنبه بیست و هفتم فروردین در تالار چهارسو تئاتر شهر پیش روی مخاطبان قرار گرفت تا 29 اردیبهشت پذیرای علاقه‌مندان خواهد بود.  این هنرمند پیشتر کارگردانی نمایش‌های «سلفی» و «کر» و... را نیز انجام داده بود.

با فریدون ولایی به بهانه اجرای نمایش «اپرای شیپور» در تئاتر شهر به گفت‌وگو نشستیم و از حضور و بازی بازیگران جوان و طراحی صحنه ویژه این اثر نمایشی حرف زدیم.

طراحی صحنه این نمایش که شبیه به یک میز بیلیارد است برای مخاطب خیلی جالب است؛ حضور شیپورچی هم گویی در طول اجرا تداعی‌گر اتفاقی مهم است. در این مورد برای‌مان بگویید.

ایده‌ای که ما برای طراحی صحنه «اپرای شیپور» داشتیم باید به مخاطب نشان می‌داد که در پایان نمایش، این آدم‌ها دستاویز و بازیچه ابرقدرتان و حاکمان ظالم هستند. میز بیلیاردی که در طراحی صحنه شاهدش بودید دلیل اصلی انتخاب ما برای طراحی صحنه بود که بازیگران باید طبق این میز بیلیارد بازی داشته باشند. این نمایش از نظر من درباره انسانیت و ستایش صلح است. همان‌طور که گفتید ما یک شیپورچی در این نمایش داریم که همیشه برای صلح می‌نوازد و برای شروع جنگ شیپور نمی‌زند که این تداعی‌گر اتفاقات خوب است.

بازیگرانی که در «اپرای شیپور» حضور دارند همه جوان هستند؛ نکته دیگر آنکه در این دو گروه حضور بانوان نیز به چشم می‌خورد، از بازی‌های‌شان راضی هستید؟

خیلی اعتقاد به حضور بازیگر چهره در نمایش ندارم، اگر بازیگری تجربه و ذوق اجرای نمایش داشته باشد و خیلی هم چهره نباشد باز هم آن اثر دیدنی می‌شود. در «اپرای شیپور» بازیگران جوانی حضور دارند که پر از انگیزه، استعداد و عشق هستند. شاید در خیلی از کشورهای دنیا از حضور زنان در ارتش‌ها یا جنگ‌ها استفاده می‌شود. ما در «اپرای شیپور» همه تلاش‌مان را کردیم که نمایش از جنس زنان نیز باشد و سنخیتی با فضای جامعه داشته باشد که دغدغه مردم یا مخاطب می‌تواند باشد. ما نیز در نمایش مقام زن برای‌مان یک موضوع محوری بود که باعث شد از حضور بانوان در ترکیب بازیگران این نمایش استفاده کنیم. من به‌عنوان کارگردان این نمایش از بازی بازیگرانم راضی‌ام اما قضاوت اصلی را هر شب به عهده مخاطب می‌سپارم. امیدوارم هیچ‌وقت قبل از تماشای اثر قضاوت نکنیم.

با توجه به اینکه خیلی‌ها می‌گویند تئاتر باید تعطیل شود استقبال از نمایش در این شب‌ها چگونه بود؟ 

الآن مانند قدیم از اجرای نمایش استقبال نمی‌شود و خب این مسئله گریبان‌گیر بیشتر گروه‌های نمایشی است. البته شما شاهد حضور مخاطبان و تماشاگران ما بودید؛ با همه مشکلات و سختی‌ها، هنوز تئاتر در دل مردم ما جای دارد. شاید چند ماهی است که خیلی از دوستان زمزمه تعطیلی تئاتر یا کار نکردن را در گوش هنرمندان می‌خوانند. من کاملاً مخالف تعطیل شدن تئاتر هستم. با توجه به اینکه ما شرایط سخت کرونا را پشت سر گذاشتیم و شاهد تعطیلی تئاتر بودیم. اما الآن باید جبران مافات آن تعطیلات را بکنیم و دوباره تئاتر را به اوجش برسانیم. الآن باید تئاتر ببینیم. نه‌فقط نمایش ما، منظورم همه نمایش‌های روی صحنه است. تئاتر دیدن قطعاً درمان‌گر روح و روان است. از دوستان تئاتری به من گفتند که شما دارید با تئاتر کارکردن شرایط کشور را عادی جلوه می‌دهید. اما شرایط در کشور کاملاً عادی است و همه سرکارشان هستند. الآن اینجا فقط تئاتر مشکل است؟ تئاتر به ما یاد می‌دهد که برای لحظاتی باید برای خودمان زندگی کنیم. چون چیزی که روی صحنه است، خود ما هستیم.

در مسیر تبلیغات نمایش به مشکلی برنخوردید؟

یکی از دلایل اصلی که شاید مخاطب کم‌تر به سالن نمایشی رجوع کند، ندیدن تبلیغات نمایش‌هاست. الآن ما تبلیغات‌مان در فضای مجازی بود که آن‌ هم دیگر در دسترس خیلی‌ها نیست و اگر هم در دسترس باشد؛ بسترهای تبلیغاتی که با تئاتر بزرگ شدند و پول دریافت می‌کردند، الآن پشت تئاتر و هنرمندان را خالی کردند و هیچ‌گونه فعالیت و تبلیغاتی نمی‌کنند. الآن تئاتر نیازمند حمایت است که متاسفانه این موضوع دریغ شده و ماهم به تصمیم‌شان احترام می‌گذاریم ولی خب خیلی‌ها در صحنه‌ها امید و حضور دارند که دیده شوند.

بحث هزینه‌ها را چطور مدیریت کردید؟

الآن تولید تئاتر خیلی هزینه‌بردار است و خب وسع خیلی از عاشقان نمایش برای اجرای کار نمی‌رسد. بیشتر هنرمندانی که نمایش روی صحنه می‌برند، اگر ضرر نکنند هزینه‌های‌شان با درآمدشان سربه‌سر می‌شود. در این مورد همه فعالان تئاتر از مدیران بالادستی تا خود هنرمندان باید کاری کارستان کنند و با جان و دل و برنامه مدون پای کار بیایند.   




نظرات کاربران