گفت‌وگو با هنرمند حاضر در برنامه «نوای عرشیان و مشق فرشیان»
اجرای چند مجلس تعزیه متفاوت در محوطه تئاتر شهر
عنایت قاسمی، تعزیه‌خوان پیشکسوت بر این باور است که موسیقی سنتی ما و دیگر هنرها در ایران به طور مستقیم و غیرمستقیم وامدار هنر اصیل و ایرانی تعزیه هستند. او می‌گوید مادر تمام هنرها در ایران، تعزیه است.
به گزارش ایران تئاتر، ویژه‌برنامه «نوای عرشیان و مشق فرشیان» به همت اداره کل هنرهای نمایشی هم‌زمان با آغاز دهه اول ماه محرم از 28 تیر تا 6 مرداد 1402 در فضای باز مجموعه تئاتر شهر ساعت 19 تا 21 میزبان عزاداران حسینی است.
عنایت قاسمی، پیشکسوت تعزیه‌خوانی در این برنامه با سه مجلس «بُریر و جعفر»، «وهب نصرانی» و «قاسم بن الحسن» حضور دارد.
عنایت قاسمی با اشاره به آغاز فعالیتش در زمینه تعزیه‌خوانی می‌گوید: «تعزیه‌خوانی، هنر خانوادگی ماست. زنده‌یاد علاءالدین قاسمی، پسرعموی من از مطرح‌ترین تعزیه‌خوانانی بود که تاثیر او بر این هنر بر کسی پوشیده نیست. من نیز از دوازده‌سالگی در این عرصه حضور پیدا کردم.»
او ادامه می‌دهد: «علاقه من به جمع‌آوری نسخه‌های تعزیه باعث شد تا حدود 40 سال از عمر خود را برای یافتن نسخه‌های متفاوت و کمیاب در سراسر کشور صرف کنم و بعد از زنده‌یاد هاشم فیاض، تنها تعزیه‌خوانی باشم که بیشتر به اجرای تعزیه‌های غریب مشغول است.»
این تعزیه‌خوان می‌افزاید: «حدود 20 سال است که به عنوان معین‌البکا، کارگردانی مجالس تعزیه را به عهده دارم و قرار است تا در ویژه‌برنامه «نوای عرشیان و مشق فرشیان» با اجرای سه تعزیه «بُریر و جعفر»، «وهب نصرانی» و «قاسم بن الحسن» با همراهی دیگر هنرمندان اهل فن تعزیه، میزبان مخاطبان باشیم.»
قاسمی با اشاره به دو تعزیه «بُریر و جعفر» و «وهب نصرانی» می‌گوید: «این دو مجلس از مجالس غریب هستند. مجلس تعزیه «بُریر و جعفر» آخرین بار حدود صدسال پیش توسط آقای توکلی در تکیه شاپور اجرا شده است. در واقع مجالس تعزیه‌های غریب، یا کم خوانده شده‌اند یا اصلا خوانده نشده‌اند.»
او توضیح می‌دهد: «بُریر و جعفر» دو برادر از مخالفان حضرت امام حسین (ع) بودند که در شب عاشورا به لشکر امام می‌پیوندند و شهید می‌شوند.»
این تعزیه‌خوان پیشکسوت می‌گوید: «من 455 مجلس تعزیه دارم که برای هر روز در سال قابل اجراست و فکر نمی‌کنم بسیاری از آن‌ها تاکنون توسط گروه‌های دیگر اجرا شده باشد.»
قاسمی با بیان اینکه تعزیه برای نسل جدید آگاهی‌بخش و جذاب است، می‌افزاید: «مادر تمام هنرها در ایران تعزیه است. موسیقی سنتی ما و دیگر هنرها در ایران به طور مستقیم و غیرمستقیم وامدار این هنر اصیل و ایرانی هستند.»
او ادامه می‌دهد: «تعزیه نیازمند فرهنگسازی است ولی متاسفانه بیشتر هنرمندان آن درگیر غم نان شده‌اند. با این حال و با وجود اینکه تبلیغات چندانی برای این هنر وجود ندارد اما همچنان از هنرهای پرطرفدار به شمار می‌آید.»
این تعزیه‌خوان پرسابقه می‌گوید: «تعزیه نیازمند معرفی بهتر به مردم است. این هنر مختص به عزاداری و شب‌های محرم و صفر نیست. ما برای تمامی اعیاد مذهبی و غیرمذهبی و تمامی روزهای سال مجالس تعزیه داریم که تنها در صورت توجه و داشتن فضای مناسب برای ارائه، می‌توانیم آن‌ها را به دیگران معرفی کنیم.»
قاسمی توضیح می‌دهد: «بسیاری از سریال‌های ما همچنان از تعزیه گرته‌برداری می‌کنند. سریال «عشق کوفی» براساس تعزیه «جُبیر» نوشته شده است. «سلمان فارسی» یا «مختار» مجالسی هستند که پیش از نسخه‌های تصویری، در قالب تعزیه به نمایش گذاشته شده‌اند.»
او ادامه می‌دهد: «متاسفانه در سال‌های اخیر برخی از افراد شیوه‌های نویی وارد تعزیه کرده‌اند که باعث دور شدن این هنر از سنت و آیین اصلی‌اش می‌شود و قطعا با وجود یک دانشکده و فضایی برای آموزش می‌توان اصل و اساس این هنر را به شکل اولیه آن باقی نگاه داشت.»
ین تعزیه خوان در پایان با تاکید بر لزوم ساخت فضایی ویژه و مختص برای آموزش و حفظ تعزیه می‌گوید: «به شخصه خیلی دوست داشتم، می‌توانستم نسخه‌های کمیابی که در دست دارم، چاپ کنم یا فضایی برای ارائه آن‌ها داشتته باشم اما به دلیل بی‌مهری‌هایی که به این هنر می‌شود و با این اوضاع اقتصادی امکان این کار برایم فراهم نیست. به همین دلیل از تمامی نسخه‌ها چند نمونه دارم تا در صورت از بین رفتن یکی، دیگری را جایگزین کنم.»
نورعلی صفری، جواد عباسی‌فر، سیدمرتضی هاشمی، میرحمید حسینی، سیدغدیر حسینی، محسن جلالی، مصطفی فتحی و حسن ابراهیمی دیگر شبیه‌خوانانی هستند که در اجرای مجالس تعزیه در ویژه‌برنامه «نوای عرشیان و مشق فرشیان» عنایت شفیعی را همراهی می‌کنند.
ویژه‌برنامه «نوای عرشیان و مشق فرشیان» به همت اداره کل هنرهای نمایشی، انجمن هنرهای نمایشی ایران و مجموعه تئاتر شهر از 28 تیر تا 6 مرداد در سه بخش تعزیه، نقالی و پرده‌خوانی در محوطه باز مجموعه تئاتر شهر اجرا می‌شود