در گفتگو با بهروز سروعلیشاهی کارگردان نمایش
تئاتر تاثیرگذار باید در خدمت اجتماع و جامعه باشد
بهروز سرو علیشاهی که این روزها نمایش "تفنگهای کارار" را در کارگاه نمایش مجموعه تئاتر شهر روی صحنه دارد، معنقد است: تئاتر اندیشمند و تاثیرگذار باید در خدمت اجتماع باشد و نه در خدمت خود تئاتر
بهروز سرو علیشاهی در گفتوگو با روابط عمومی تئاتر شهر درباره انتخاب متن این اثر توضیح داد: من همیشه دلم می خواهد نمایشنامه نویسندگان بزرگ را اجرا کنم؛ برشت هم یکی از آنها است و به نظرم برشت میتواند شکسپیر قرن بیستم باشد یا حداقل جزو یکی از برترین نویسندگان این قرن در کنار افرادی مثل بکت یا یونسکو و یا ایبسن قرا گیرد.
بازییگر نمایش"تفنگهای کارار" در ادامه گفت: علاقه من به برشت و آثارش به دوران دانشجویی بر میگردد؛ در آن زمان دوست داشتم نمایش "استثنا و قاعده" را در همین تئاتر شهر اجرا کنم اما چون دانش کافی برای مواجهه و روبه رو شدن با این متن بزرگ را نداشتم؛ صرف نظر کردم. در همان دوران نیز این متن "تفنگهای ننه کارار " که البته در اجرای ما به "تفنگ های کارار " تبدیل شده است را خواندم و چنان در ذهنم حک شد که بالاخره روزی این متن را نمایشنامه را اجرا کنم. بعدها این متن را زمانی هم که در کشور فرانسه درس میخواندم به زبان فرانسویی خواندم که من را دوباره تحت تاثیر خود قرار داد و تصمیم گرفتم بعد از بازگشت به کشور، این نمایش را اجرا کنم .
سروعلیشاهی درادامه با اشاره به دیدگاه برشتی در این اثر تصریح کرد: این نمایش به نظرم غیر برشتیترین نمایش برشت است. این نمایشنامه کاملا براساس اصول ارسطویی نوشته شده است یعنی وحدت زمان مکان و وحدت عمل به عنوان اصول ارسطویی در این متن کاملا مشهود است. اتفاقات این نمایش در یک کلبه کوچک، شکل میگیرد و اگر اسم برشت را از آن برداریم و کسی آن را بخواند، فکر نمیکند نوشته برشت باشد. این اثر درباره جنگ و مقاومت است با اینکه برشت یک نویسنده آلمانی است اما این نمایشنامه درباره جنگ داخلی کشور اسپانیا در دهه 30 میلادی است و بحث درباره انتخاب بی طرفی یا مبارزه کردن است. این نمایشنامه می تواند درقالب کوچکتر، شبیه نمایشنامه ننه دلاور باشد. به نظر میرسد همجواری برشت با همسرش هلنه وایگل باعث تولید این دو نمایشنامه شده باشد. جالب است بدانید که در اجرا، هردوی این نقشها را همسرش بازی کرده است و بسیار هم عالی از پس آن برآمده است.
این کارگردان درباره سالن اجرایی خود گفت: هر کارگردانی وقتی بخواهد برای اولین بار نمایشی را به تئاتر شهر بیاورد دوست دارد دریک سالن بزرگتر اجرا برود. من هم دوست داشتم که این نمایش را در سالنی دیگری در تئاتر شهر مثل سایه یا قشقایی اجرا ببرم تا بیشتر دیده شود اما الان فکر میکنم همین سالن کارگاه نمایش هم خیلی عالی و گرم است و خدا روشکر استقبال خوبی هم از نمایش ما شده است.
سرو علیشاهی درباره هدایت بازیگر به شیوه برشتی در این اثر گفت: در بازیگری این نمایش نیز ما از همان شیوههای معمول و موجود در جغرافیای متد اکتینگی و رئالیستی برای بازی و پرورش شخصیتها استفاده کردهایم اما من در صحنهایی از نمایش برای احترام به برشت، بازیگران را از آن مرز بین تماشاگر و صحنه خارج می کنم و در بین تماشاگران میبرم تا ادای احترامی به برشت و ایده فاصلهگذاری او داشته باشیم.
او در پایان به تفکر ضدجنگ برشت اشاره کرد و گفت: تفکر برشت یک تفکر ضد جنگ است و من دعوت میکنم تا مردم این کار را ببینند؛ چون واقعاً این نمایش با اوضاع کنونی این جهان امروزی همخوانی و هماهنگی دارد. بسیاری از تماشاگران، بعد از دیدن این نمایش، خیلی تحت تأثیر قرار میگیرند. به نظر من تئاتر باید در خدمت اجتماع باشد نه در خدمت خود تئاتر؛ مثل نمایشی که میخواهد فرم یا محتوای اثر را به رخ مخاطب خود بکشد. به نظرم آثار برشت همیشه در خدمت جامعه و اجتماع خود بوده است و من خودم هم به عنوان کارگردان و بازیگر دوستدارم در نمایشی حضور داشته باشم که در خدمت اجتماع و جامعه باشد.
نمایش "تفنگ های کارا" تا جمعه 24 مهرماه هر شب ساعت 19 در کارگاه نمایش مجموعه تئاتر شهر روی صحنه می رود و داستان آن درباره خانم کارار است که همسرش در جنگ کشته شده و او اکنون نسبت به هر دو طرف جنگ و برد و باخت آنها بی اعتناست و فقط میخواهد دو پسرش را از جنگ دور نگه دارد.
در این نمایش سایه کبیری، مهدی بازدار، مجید تیزرو، بهروز سروعلیشاهی، رضا صفری دریایی، فریبا بکلو و آرزو خلیلی ایفای نقش میکنند.
مصاحبه: امین اکبری نسب