در گفت‌وگو با مهر مطرح شد؛
تصویری از امروز در قرن شانزدهم/ به فراتر از تاریکی سالن می‌اندیشم
کارگردان نمایش «مناظره وایادولید» با اشاره به اینکه در اجراهایی که روی صحنه برده است، ردی از دغدغه روز جامعه مشاهده می‌شود، یادآور شد نمایش اخیر او هم در نسبت با وضعیت امروز جامعه قرار دارد.
به گزارش روابط عمومی تئاتر شهر و به نقل از خبرنگار مهر، نمایش «مناظره وایادولید» به کارگردانی هوشمند هنرکار این روزها در تالار قشقایی روی صحنه می‌رود. او این نمایش را براساس متنی از ژان کلود کریر نویسنده سرشناس فرانسوی و ترجمه مجتبی میثمی اجرا می‌کند. داستان «مناظره وایادولید» به سال ۱۵۵۰ میلادی بازمی‌گردد، زمانی که مناظره‌ای تاریخی در صومعه‌ای در شهر وایادولید اسپانیا برگزار می‌شود.
هنرکار درباره دلایل انتخاب متن «مناظره وایادولید» برای اجرا به خبرنگار مهر گفت: زمانی که کارگردانی، قصد می‌کند تئاتری روی صحنه ببرد می‌تواند با ۲ گرایش این کار را انجام دهد؛ یکی اینکه اثری و حرفی عمومی، فارغ از مسایل و دغدغه‌های جامعه را روی صحنه ببرد و دیگر اینکه بکوشد با نگاه به شرایط زمانی، مکانی و تاریخی که در آن هستیم متن و نمایش مناسبی را بیابد و عرضه کند. در واقع به فراتر از تاریکی سالن تئاتر فکر می‌کند. طبیعتا من در همه کارهایم به گروه دوم تعلق داشته‌ام، یعنی کسانی که سعی می‌کردند نسبت به مسائل روز دغدغه داشته باشند.
وی ادامه داد: در مورد مسائل روز هم می‌توان موضع‌گیری و واکنشی کاملا رو و حتی سطحی داشته باشیم، همانطور که درباره برخی مسائل و مشکلات سیاسی و اجتماعی، واکنش‌های لحظه‌ای را شاهد بوده‌ایم؛ واکنشی مطابق شرایط همان لحظه. یا می‌توان قضیه را عمیق‌تر دید و ضمن در نظر گرفتن شرایط ویژه تاریخی، مکانی و زمانی که در آن هستیم، مسائل بشری را در طول تاریخ جستجو و دنبال کرد.
این کارگردان درباره فضای نمایش عنوان کرد: این نمایش ضمن اینکه به یک واقعه تاریخی و مستند می‌پردازد و آن مقطع تاریخی خاص در قرن ۱۶ میلادی و ابتدای تسخیر قاره جدید را که امروز آمریکا نام گرفته است، نشانه می‌رود، ولی دارای ویژگی‌هایی است که مطابق با شرایط روز است. در نمایش جملات و مسائلی هست که به خوبی از سوی مخاطب به عنوان تصویری از شرایط امروز درک می‌شود.
هنرکار افزود: اگر امروز بخواهیم کاری از سوفوکل یا اوریپید اجرا کنیم و بگوییم هدفمان از این کار صرفا اجرای یک کار کلاسیک است، یک نوع نگاه است و نگاه دیگر این است که مثلا «زنان تروا» اوریپید با طنینی امروزی اجرا شود. نمایش «مناظره وایادولید» در شرایط امروز جامعه ما، خاورمیانه و جهانی که در آن هستیم، نمایشی کاملا منطبق با مسایل روز داخلی، منطقه‌ای و جهانی است.
این بازیگر درباره شرایط روی صحنه بردن یک نمایش در وضعیت کنونی توضیح داد: محدودیت‌ها در شرایط کنونی بیشتر شده و این موجب بسته‌تر شدن دست و پای بچه‌ها شده است در نتیجه همین وضعیت است که امکان انتخاب ما هم محدودتر می‌شود. این روزها روی صحنه بردن یک تئاتر سخت و پیچیده شده است. مسائل اقتصادی برای تک‌تک افراد مهم است و اهالی تئاتر تحت فشار هستند و در تنگناهای شدید قرار دارند، اگر بخواهیم نگاهی به یک تئاتر فرهیخته داشته باشیم، خیلی آزادی عمل نداریم.
وی تصریح کرد: وقتی سراغ عوامل و بازیگران می‌رویم به سختی می‌توانیم یک گروه را جمع کنیم. شاید بتوانم بگویم یکی از پرمخاطره‌ترین و غیرعقلانی‌ترین کارها در شرایط فعلی کارگردانی یک نمایش است، حتی بازیگری اینقدر مخاطرات و ریسک و زحمت ندارد. در این کار من حس کردم شرایط چقدر با چند سال پیش، زمانی نه چندان دور، متفاوت است.
بازیگر نمایش «فرزند یک خنیاگرم» یادآور شد: ممکن است که این روزها تعداد زیادی از کارها را ببینیم که هر شب روی صحنه می‌روند اما در میان آن‌ها تئاتر حرفه‌ای واقعی به سختی دیده می‌شود. حتا در میان حرفه‌ای‌ها هم انتخاب‌های خاصی قابل مشاهده است؛ مثلا اینکه برخی دنبال اجرای نمایش‌های شاد و مفرح و ساز و ضربی رفته‌اند. در این وضعیت روی صحنه آوردن کاری مثل کار ما خیلی عجیب و غریب است.
هنرکار که به عنوان بازیگر هم در این نمایش حضور دارد، درباره بازی در نمایشی که کارگردانی می‌کند، گفت: من هیچ گرایشی به بازی کردن در نمایش‌های خودم ندارم و ترجیح می‌دهم تمام تمرکزم روی کارگردانی باشد. دو سه باری هم که این اتفاق افتاده از سر ناچاری بوده است. ضمن اینکه در شرایط کنونی یک کارگردان فراتر از کار خود، کار تولید و تهیه‌کنندگی را هم انجام می‌دهد. من ناچار شدم در این کار بازی کنم و دلیل آن، باز هم به شرایط موجود برمی‌گردد.
وی اضافه کرد: در آغاز من امیدوار بودم که در چنین تله‌ای گرفتار نشوم اما نهایتا ناچار شدم برای این که حاصل کار دو سه ماهه گروه به هدر نرود، خودم روی سن بروم و بازی کنم. وقتی به نزدیکی های اجرا رسیدیم، اگر خودم نقش ایفا نمی‌کردم با وجود زحمات چند ماهه گروه، کار می‌خوابید. البته به زودی عزیزی که به دلیل تعهدات خود دیرتر به گروه افزوده شد، به آمادگی مطلوب خواهد رسید و من از دغدغه بازی و کارگردانی توامان فارغ خواهم شد.
جلیل فرجاد، مهدی وثوقی، محمد ربانی، علیرضا عباسی، فرید گلریز، عبدالله عاج‌پرین، یگانه عطار اولیایی، سارینا قاسم‌زاده، رهام رضایی و هوشمند هنرکار بازیگران این نمایش هستند.
در خلاصه داستان «مناظره وایادولید» آمده است: در سال ۱۵۵۰ میلادی، در پی گزارش هایی از رفتار هولناک فاتحان اسپانیایی نسبت به بومیان سرزمین های تازه کشف شده قاره جدید، مناظره ای در شهر وایادولید اسپانیا برای تصمیم گیری درباره سرنوشت بومیان برپا می شود. این نمایش، گزارشی است مستند از آن مناظره.
این اثر نمایشی از ۲۵ مهر ماه هر شب ساعت ۲۰ در تالار قشقایی تئاترشهر روی صحنه است.