گفت و گویی با رضا خضرایی شاد، طراح نور نمایش عروسکی مامان

 

به عنوان طراح نور تفاوتی بنیادین میان طراحی نور نمایش عروسکی با غیر عروسکی قائل هستید؟

بله، خیلی تفاوت دارد. در نمایش عروسکی باید تاکید بر روی عروسک باشد و عروسک گردان دیده نشود و این دیده نشدن، خیلی کار دشواری است.

در مواجهه با نمایش مامان چه نکاتی تخیل نوری شما را درگیر کرد و چرا؟

در نمایش «مامان»، خاطرات و شاید بشود گفت تخیلات ذهنی عروسک پسر که در زمان گذشته سِیر می‌کند، در تقابل با روند رو به جلوی روایت، مسئله‌ای است که باید راه حل نوری برایش خلق می‌کردم. کابوس‌ها و ترس‌های پسربچه با وجدانی آسیب دیده که ناشی از خودقضاوتی پسر است، همه اینها، فضای نوری خاص خودش را طلب می‌کند و طبیعتا رنگ‌های خاص خودش را هم می‌طلبید.

از کارکردهای اصلی نورپردازی؛ قابل دیدن ساختن، کمک به تصویر کردن زمان و مکان، سه بعدی نشان دادن بازیگران و صحنه و جهت دادن به مسیر توجه کدام کارکرد در نمایش مامان مورد توجه شما بود و به چه دلیل؟

می شود گفت از تمام کارکردهای اصلی نورپردازی در نمایش «مامان» استفاده شده، علاوه بر دیده شدن که اصلی بنیادین در نورپردازی است،  کارکرد زمان و مکان بیشتر مد نظرم بوده است؛ زیرا در نمایش، اتفاقاتی در زمان گذشته و در زمان حال و همچنین  در مکان‌های متعدد رخ می‌دهد که باید طرح نوری خاصی برای آن در نظر گرفت. از طرفی ترس‌های پسر و کابوس هایش و حالات روانی پسر و عذاب وجدانش هم هست؛ نمی توانم کارکرد های نوری را تفکیک کنم برای من در هم تنیده اند.

به عنوان طراح نور در مواجهه با نمایش چه نکاتی را مد نظر قرار می دهید؟

طراح نور باید در ابتدا، درک درستی از نمایشنامه داشته باشد، بعد از آن دید خوبی از حرکات و میزانسن و سپس آکسسوار، دکور و سپس حس و حال نمایشنامه را فهم کند. در ادامه نیز شناخت زوایای پروژکتور و ابزاری که در اختیار طراح نور است ضروری است؛ من نیز همین مسیر را طی کردم.

در نمایش مامان از چه رنگ هایی و به چه دلیل استفاده کرده اید؟

از رنگ های آبی، بنفش، نارنجی و رُزا استفاده کردم که شامل رنگ‌های گرم و سرد می‌شود. از رنگ‌های گرم برای نشان دادن مادر که سمبل گرمی یک خانواده است و برای نمایشِ حس درونی عروسک مادر از رنگ رُزا برای صورت عروسک، از نارنجی برای گلهای چادر مادر که سرشار از زندگی است استفاده کردم. در صحنه آخر برای پسر قویتر رنگ نارنجی و پسر ضعیف که درگیر کابوس است از رنگ بنفش استفاده شده و البته با زاویه تابش مورب و همه این رنگها با درصدی مناسب به کار گرفته شده است تا به ترکیب رنگی مطلوب برسیم.

جهت تابش منابع نوری از کدام طرف است؟

جهت تابش‌ نورها در این نمایش متغیر است. در کل، جهت تابش نور به صورتی در نظر گرفته شده تا عروسک‌ها به وضوح دیده شوند؛ با رعایت کنتراست‌های مورد نظر و با تاکید بر دیده نشدن عروسک‌گردان‌ها.

نکته قابل توجه طراحی نور نمایش مامان چیست؟

حس‌های درونی عروسک‌ها و زمانی که ثابت است و گذشته‌ای که رفته  و برنمی‌گردد و نگرانی‌های مادر که با ساعت‌هایی که اطراف صندلی‌اش قرار دارد نمایشی شده است، این‌ها نکاتی است که سعی کرده‌ام در طراحی‌ام لحاظ کنم.

مصاحبه از میثم خانکی