رییس مجموعه تئاتر شهر:
کوشیده‌ام در سکوت کار کنم / نمی‌خواهم پشت شورای تئاتر شهر پنهان شوم
سید صادق موسوی، چهار ماه پس از آغاز مسولیتش به عنوان رییس مجموعه تئاترشهر، درباره‌ی اجرایی شدن وعده‌های مدیریتی‌اش،حاشیه‌های ایجاد شده برای شورای هنری تئاترشهر، حدود اختیاراتش به عنوان رییس این مجموعه و... توضیحاتی ارایه کرد.
رییس مجموعه تئاتر شهر در آغاز این گفت‌وگو با خبرنگار بخش تئاتر خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با تاکید بر اینکه دست‌کم در دوره مدیرتش همچنان پا را از حوزه صداقت فراتر نخواهد گذاشت، خاطرنشان کرد: تا امروز کوشیده‌ام در سکوت کار کنم، وعده‌هایم را پیش ببرم و در اولین فرصت هم اطلاع‌رسانی کنم.
موسوی معتقد است: اگر در تئاتر شهر کامیابی یا ناکامی وجود دارد، جامعه تئاتری باید از آن باخبر باشد.
نمی‌خواهم پشت شورای تئاتر شهر پنهان شوم
او که یک ماه پس از مدیریتش در تئاترشهر ، شورای هنری این مجموعه را تشکیل داده است،ترکیب این شورا را یکی از بهترین ترکیبهای ممکن توصیف کرد و افزود:به نظر خودم، یکی از بهترین ترکیبهای ممکن را برای تصمیم‌گیری درباره تئاترشهر دعوت کرده‌ام و همچنان فکر می‌کنم این شورا در این سالها در مقایسه با دیگر شوراها،عملیاتی‌ترین شورا است که هر هفته تشکیل جلسه داده است.
وی با بیان اینکه محمد یعقوبی به عنوان نماینده خانه تئاتر در شورا حضور دارد،گفت: یکی از پرسش‌هایی که در این مدت با آن روبرو شدم این بود که چرا یعقوبی که خودش عضو شور است در تئاتر شهر اجرا دارد؟! اصلی منطقی وجود دارد، مبنی بر اینکه اگر فردی عضو شورایی است، نمی‌تواند از باقی حقوق هنری‌اش صرف نظر کند به این دلیل که می‌خواهد به جامعه هنری کمک کند. هرچند دعوتم از یعقوبی برای اجرای «زمستان 66» به پیش از تشکیل شورای هنری تئاترشهر برمی‌گردد و این تنها کاری بود که پیش از تشکیل شورا دعوت کردم که منجر به سوء تفاهم‌هایی شد.
مدیر تئاترشهر در پاسخ به پرسشی درباره ایجاد اختلاف میان هنرمندان تئاتر با وجود حضور دوستانشان در این شورا و انداختن بار مسوولیت بر دوش هنرمندان عضو این شورا تصریح کرد: متاسفانه امروزه همه چیز دچار سوءتفاهم می‌شود. اگر به تنهایی تصمیم بگیری، به دیکتاتوری متهم می‌شوی، اگر شورا تشکیل بدهی گفته می‌شود می‌خواهی هنرمندان را رودر روی یکدیگر قرار بدهی.
موسوی خاطرنشان کرد:تجربه نشان داده، خرد جمعی اگر همراه با صداقت باشد،بهترین پاسخ را می‌دهد. هرگز شورای تئاترشهر را با این هدف تشکیل ندادم که خودم را پشت آن پنهان کنم.در تمام مدتی که به عنوان مدیر تئاترشهر فعالیت کرده‌ام، هیچ نمایشی را به تنهایی توصیه نکرده‌ام به جز نمایش آقای یعقوبی که قبل از اینکه رییس شورا بشوم با او توافق کرده بودم. بنابراین شورا برای من ماسکی نبود که پشت آن پنهان شوم و تصمیم بگیرم.
رییس مجموعه تئاتر شهر در ادامه این گفت‌و گو توجه به معیارهای کیفی را یکی از اصول کاری این شورا برشمرد و اضافه کرد: تلاش شورا این بوده به مکانیزمی برسد که آثاری که در اینجا اجرا می‌شود، از حداقل‌های کیفی برخوردار باشد. در این مدت تئاترهایی که در تئاترشهر اجرا شده‌اند، عمدتا بر اساس توافق‌های قبلی و پاسخ به تعهدات جشنواره فجر بوده‌اند.
موسوی متذکر شد:امسال به این تعهد عمل کردیم و از میان 12 نمایش بخش چشم‌انداز به 11 نمایش اجرا دادیم. اما همانطور که در اولین نشست خبری‌ام گفتم، تعهد تئاتر شهر به مفهوم مطلق تئاتر است.
رییس تئاترشهر یادآور شد:در میان کارهایی که در این مدت در تئاترشهر اجرا شده‌اند،نمایش «فیل» پیش از شروع کار من قرارداد بسته بود،چراکه اجرای این نمایش از اردیبهشت به شهریور موکول شده بود. نمایش‌های دیگر هم مانند آثار آقایان عزیزی و تهمورث، فلاحی‌پور،شکرخدا گودرزی براساس توافق‌های قبلی اجرا شدند. آثار فیض مرندی و منظوفی‌نیا و ایرانی‌خواه از تعهدات فجر بودند.
موسوی افزود:در این دوره نمایش‌های «سفید برفی و هفت کوتوله»، «ولپن»، «روز سرباز» نمایش‌های منتخب شورای هنری بودند. به جز نمایش‌های نامبرده تا به امروز نمایش‌های خروجی شورای هنری تئاترشهر به صحنه نیامده است.
وی سپس درباره نبود چشم‌انداز روشنی برای اجرای آثار نمایشی در تئاترشهر در نیمه دوم سال توضیح داد: شاید بهترین پاسخ این باشد که جدول ما را همراه با نام کارگردان‌هایی که قرار است تا پایان سال کار کنند، بدانید.
جدول اجراها تا پایان سال بسته شده است
رئیس تئاترشهر با بیان اینکه جدول اجراهای این مجموعه تا پایان سال بسته شده است،درباره قطعیت این جدول تصریح کرد: کارگردان‌ها تقاضاهایی داشته‌اند؛ ما پذیرفته‌ایم و در جدول مان روشن است اما تک‌تک اینها باید منجر به قرارداد شود. به این معنی که در فرآیند تولید، کارگردان تقاضایش را به شورا ارایه می‌دهد، شورا بعد از تایید این تقاضا، متن را به شورای ارزشیابی و نظارت ارسال می‌کند و از این پس باید منتظر پاسخ آنها باشیم. هر اثر بعد از صدور مجوز متن از سوی شورای ارزشیابی و نظارت،به مرحله برآورد می‌رود.البته این مراحل را به شکل موازی انجام می‌دهیم. برآورد گروه‌ها به کارگروه تخصصی و بعد از آن به شورای حمایت می‌رود و قرارداد بسته می‌شود.
وی یکی از اتفاقات مثبت تئاتر در شرایط فعلی را انعقاد قرارداد گروه‌ها پیش از اجرای نمایش دانست و افزود: از ابتدای امسال هیچ نمایشی در تئاتر شهر بدون قرارداد روی صحنه نرفت که این روند پیش از دوره مدیریت من آغاز شده است و همه گروه‌ها 20 درصد مبلغ قراردادشان را قبل از شروع اجرا گرفته‌اند.پس نسبت به گذشته خیلی جلو هستیم.پیش از این، اجرای نمایش‌ها تمام شده بود و هنوز قرارداد نداشتند.
موسوی در ادامه یکی از دلایل تاخیر در اعلام جدول اجراهای تئاترشهر را تاخیر در ارائه برآورد آثار از سوی گروه‌های نمایشی برشمرد و توضیح داد:اصرار ما بر این است زودتر برآوردها اعلام شود اما چون کارگردان‌ها نمی‌توانند به سرعت گروهشان را مشخص کنند، این امر با تاخیر انجام می‌شود.
به گفته رئیس تئاترشهر تا پایان امسال کارگردان‌هایی همچون داوود رشیدی ، محمدرضا خاکی، قطب الدین صادقی ، حسین کیانی، ،نادر برهانی‌مرند،ناصح کامکاری، نصرلله قادری، کوروش نریمانی ،علی اصغر دشتی، مریم معینی و... با مصوبه شورای هنری تئاترشهر در این مجموعه فعالیت خواهند کرد.
وی در عین حال با اشاره به اجرای برخی از آثار بخش چشم‌انداز جشنواره تئاترفجر، خاطرنشان کرد:کارهایی هم که از چشم‌انداز هستند با رای شورا در اینجا اجرا می‌شوند.در این بین علاقه‌مند بودم آقای نادری هم کار کنند که متن پیشنهادی ایشان به شورای ارزشیابی و نظارت ارایه شده و این شورا باید تصمیم‌گیری کند.
سطح کیفی آثار به کارگردان‌ها بر می‌گردد
سید صادق موسوی درباره ارتقا سطح کیفی نمایش‌های تئاترشهر در نیمه دوم امسال به ایسنا گفت: اگر معیارمان توان هنری کارگردان‌ها باشد،فکر می‌کنم خروجی شورای هنری تئاترشهر خروجی قابل قبولی است.اما در هر حال سطح کیفی آثار به کارگردان‌ها بر می‌گردد. ما هنرمند را با پیشینه‌ای می‌شناسیم و فکر می‌کنیم هیچ کس به اندازه کارگردان نگران کیفیت کارش نیست امیدواریم دعوت از این هنرمندان به خروجی‌های مطلوبی بینجامد و پایان سال بتوانیم درباره سطح کیفی آثار اجرا شده در تئاترشهر قضاوت کنیم.
وی با بیان اینکه خروجی شورای هنری تئاترشهر را از مهر به بعد باید دید، متذکر شد: البته امسال با دست بازتر و نگاه مثبت‌تری به آثار فجر نگاه کردیم. چون به هر حال اینها تعهد جشنواره تئاتر فجر و مرکز هنرهای نمایشی است و نگاه موشکافانه را برای سال بعد گذاشته‌ایم.
آیا یکسری از هنرمندان تمایلی به کار کردن دارند؟!
رییس تئاتر شهر در ادامه این گفت‌و گو درباره اختیاراتش برای اجرایی کردن وعده‌هایی که در نخستین نشست خبری‌اش به عنوان مدیر تئاترشهر اعلام کرده بود، توضیح داد:یک وعده این بود از هنرمندان شاخص‌مان دعوت به کار کنیم که اسامی خروجی تئاتری را دیدید و حالا می‌توانید قضاوت کنید اینها هنرمندان شاخص تئاتر هستند یا نه.
مدیر پیشین شورای ارزشیابی و نظارت در پاسخ به این پرسش که چرا شرایط کار برای هنرمندانی که در این مدت کمتر کار کرده‌اند،فراهم نمی‌شود، تصریح کرد: نکته اساسی این است که آیا اصلا آنها تمایل و تقاضایی برای کار کردن دارند.این تقاضا می‌تواند حتی در قالب این باشد که دستیارشان دست‌نوشته‌ای را به تئاترشهر بیاورد. البته درباره آقای نادری، من خودم ایشان را به کار کردن دعوت کردم اما به دلیل سوءتفاهم‌ها و اعتراض‌هایی که برای دیگر هنرمندان ایجاد شد، دیگر از کسی دعوت نکردم و منتظر شدم تا هنرمندان خودشان تقاضای کار بدهند تا دیگر مشکلی پیش نیاید.چرا که بسیاری بر این باور بودند که ما هم منتظر می مانیم تا دعوت شویم.
اعتبارت 50 درصد افزایش داشته است
رئیس تئاترشهر در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره‌ی میزان اختیاراتش توضیح داد:به هر ترتیب شورای ارزشیابی و نظارت، اداره‌ای است که وظایف قانونی دارد و باید به تکالیف خود عمل کند. من در این تردیدی ندارم چراکه پیش از این خود رییس شورای نظارت بوده‌ام هرگز نمی‌توانم کاری را که خلاف گردش اداری این شوراست، توصیه کنم.همه آثار نمایشی باید به شورای ارزشیابی ارائه شوند بر همین اساس هر یک از ما ادعا کنیم فراتر از قانون هستیم، فی نفسه ادعای ناپسندی است.
سید صادق موسوی سپس درباره وعده دیگرش مبنی بر تعریف بودجه مستقل برای تئاتر شهر خاطرنشان کرد:همانطور که پیش از این اعلام کرده بودم، اعتبار تولیدات تئاترشهر نزدیک به 50 درصد افزایش پیدا کرده است و با این افزایش ، بودجه‌ای که برای تولیدات امسال در اختیار تئاترشهر گذاشته شده، نزدیک 5/1 میلیارد تومان است که این رقم سال گذشته، قریب به 1 میلیارد تومان بوده است. این مبلغ اعتبار تولید تئاترشهر است و ساز و کار مالی آن با تائید تئاتر شهر و پرداخت توسط انجمن هنرهای نمایشی صورت می‌گیرد که تا الان بالای 700 میلیون تومان پرداخت شده است.
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره بازسازی تئاترشهر عنوان کرد: اداره کل طرح‌های عمرانی ارشاد با همکاری شرکت «پیکرنهاد» مطالعه تعمیرات تئاتر شهر را آغاز کرده‌اند.
به گفته رئیس این مجموعه این بازسازی 3 بخش عمده دارد که عبارنتد از الکتریکال (برق)، مکانیکال و ابنیه.
بازسازی تئاتر شهر به کجا رسید؟
موسوی یادآور شد: اداره کل طرح‌های عمرانی در بازسازی قبلی تئاترشهر هیچ نقشی نداشته و فقط ناظر بوده است و کارشناسان آنها نیز انتقادات جدی به نحوه بازسازی داشتند.پروژه بازسازی در این دوره کاملا در اختیار اداره کل طرح‌های عمرانی است و با اعتباری بیش از 1 میلیارد تومان آغاز به کار کرده است.
وی ادامه داد:مهمترین نکته‌ای که مورد تاکید این اداره کل است، این است که اگر انتقاداتی نسبت به این بازسازی داریم، مربوط به کامل نبودن مطالعات پیش از اجرا بوده به همین دلیل با وسواس مثال زدنی کار را پیش می‌برند. تمام پروژه‌ها در تمام بخش‌ها مشاور و ناظر جداگانه دارد. با این وصف فرآیندی چند ماهه را پیش‌رو داریم.
این مدیر تئاتری از راه‌اندازی کارگاه دکور به عنوان یکی از بخشهای پروژه بازسازی یاد کرد و گفت: راه‌اندازی کارگاه دکور در دستور کار همین شرکت است. موزاییک‌های کف کارگاه دکور خریداری شده و امیدواریم این کارگاه تا چند ماه آینده راه‌اندازی شود.تمام تلاش شخصی من بر این است به جشنواره فجر برسد.
او درباره میزان هزینه انجام شده توضیح داد:تا کنون بیش از 600 میلیون تومان سند هزینه رد شده است. برخی از این سندها مربوط به تجهیزاتی است که خریداری شده هرچند ساخت و راه‌اندازی انها مدتی زمان می‌برد.
مدیر تئاترشهر در پاسخ به پرسش دیگری درباره ساخت و ساز ساختمان کناری تئاترشهر هم یادآور شد: جدیدا در این باره صحبتی نشده است.ظاهرا این پروژه با توجه به قدمتش و از آنجاکه در سطوح مختلفی از وزیر محترم تا شهردار محترم تهران مورد بررسی قرار گرفته،تکلیفش روشن است و به ادامه ساخت و سازش ادامه می‌دهد.از کاربری و شکل نهایی‌اش بی‌خبرم اما پرونده‌ای است که از سطح تئاتر شهر خارج است و حتما در سطح وزارتخانه و شهرداری و شورای شهر گفت‌وگوهای لازم درباره آن انجام شده است.
وی در ادامه با اشاره به تغییراتی در کار کتابخانه تئاترشهر تشریح کرد:در دوره جدید پایان ساعت کاری کتابخانه از 2 عصر، به 8 شب افزایش پیدا کرده و هم‌اکنون کتابخانه 2 شیفت کارمند دارد.
موسوی درباره خرید کتابهای جدید برای کتابخانه تئاترشهر عنوان کرد: تمام آثار نمایشی انتشارات «افراز» توسط خود ناشر هدیه شد. اخیرا تمام آثار نمایشی انتشارت «قطره» هم توسط یکی از علاقه‌مندان خریداری و اهدا شده است.هشتصد جلد کتاب استثنایی نمایشی به زبان انگلیسی و فرانسه هدیه شد. همچنین اسناد تاریخی قبل از انقلاب که در حال فرسایش بود به صحافی فرستاده شده است.آنچه مسلم است کتابهای جدید تئاتری در کتابخانه تئاترشهر وجود خواهد داشت.
اجرای نمایش در فضای غیرصحنه‌ای
موسوی از اجراهای نمایش در فضاهای غیر صحنه‌ای به عنوان دیگر برنامه‌اش یاد کرد و افزود: به دنبال اجرای یک نمایش در کافه‌تریا که مورد توجه قرار گرفت و در نوع خودش تجربه موفقی بود، پیرو همان ایده طرح به کارگیری همه فضاهای تئاتر شهر را در دستور کار داریم. از سالن انتظار تا تریا و...
رئیس تئاترشهر از بحث دو اجرایی شدن نمایش‌های تئاتر شهر خبر داد و گفت: سه نمایش ما دو نوبت در روز اجرا دارند.با صدای بلند می‌گویم بعد از مدتها حلقه صف خریداران بلیت دور تئاتر شهر دیده می‌شود.بنابراین ضمن باور داشتن به نقش مهم طراحی صحنه در تئاتر تا جایی که مخل اجرای نمایش‌ها نبوده، برخی سالن‌ها را به اجرای دو نمایش اختصاص داده‌ایم. این فرصت همچنان وجود دارد اما مهمترین نکته این است به دلیل این دیدگاه،طراحی صحنه محدود نشود.
تئاتری‌ها عادت ندارند،چهار ماه قبل قرارداد داشته باشند
سید صادق موسوی در بخش پایانی این گفت‌وگو اعلام کرد:تلاش می‌کنیم تا پایان پاییز جدول 91 را فراهم کنیم. متاسفانه تئاتری‌های ما عادت ندارند 4 ماه قبل از اجرا قرارداد داشته باشند. بنابراین با وجود تلاش ما برای بستن قرارداد زود هنگام باید گروه‌ها زودتر برآورد بدهند. باید تا پایان سال به فاصله مطلوب 4 ماه زمان بین عقد قرارداد و آغاز اجرا برسیم.
وی در پایان به ایسنا گفت:کوشیده‌ام در این مدت در سکوت کار کنم. ولی استنباطم این است برخی علاقه‌مندان تئاتر بدون اطلاع کافی، خروجی شورای هنری تئاتر شهر را ضعیف و مردود می‌دانستند. امیدوارم اظهار نظرهای دوستان از این به بعد مستندتر باشد.
رییس مجموعه تئاتر شهر با اشاره به خیل بزرگ متقاضیان اجرا در تئاترشهر اضافه کرد:آنچه مسلم است تئاترشهر سالانه نزدیک به پنجاه اجرا دارد که معمولا ده تقاضا به جشنواره تئاتر فجر مربوط است،بیش از 35 اجرا باقی می‌ماند.از تقاضای بیش از 150 نمایشی که هر سال در این مجموعه داریم،نزدیک به نود درصدشان اجرا نمی‌گیرند قاعدتا باید آن ده درصدی که موفق به اجرا می‌شوند، تنها جماعت راضی از تئاترشهر باشند و این به دلیل کمبود امکانات و سالن‌ها و در عین حال افزایش متقاضیان و فارغ‌التحصیلان است.بسیاری از متقاضیان افراد ناشناخته‌ای هستند که همه دانش‌آموخته تئاتر و برگزیدگان جشنواره‌های دانشگاهی هستند که باید برای اینها شرایط کار و معرفی شدن پیدا کنیم که به دلیل کمبود امکانات نتوانسته‌ایم چنین کنیم.
در ادامه این گفت‌وگو که با همراهی آرش عباسی نمایش‌نامه‌نویس و مدیر روابط عمومی تئاترشهر انجام شد، آرش عباسی درباره سرانجام یکی دیگر از وعده‌های رئیس تئاترشهر مبنی بر توجه ویژه به نمایشنامههای ایرانی و برپایی جلسات نمایش‌نامه‌خوانی در این مجموعه متذکر شد: همچان پیگیر اجرای این طرح هستیم. از سوی دیگر امکانی فراهم می‌کنیم تا هر نمایش‌نامه‌نویس یکی از کارهایش یا آخرین نوشته‌اش را به تنهایی بخواند و معرفی کند.
نویسنده نمایشنامههای «زیرزمین»،«پدرانه» و «همه چیز درباره آقای ف» درمورد برپایی هفته نمایش‌نامه‌نویس هم توضیح داد: در نظر داشتیم این پروژه را با مروری بر آثار یعقوبی به مناسبت اجرای کارش آغاز کنیم اما متاسفانه به دلیل فضایی که در تئاتر وجود دارد که ناگهان همه پیش فرض‌ها را به هم می‌ریزد، و با توجه به حضور یعقوبی در شورای هنری تئاترشهر، صلاح دیدیم با یعقوبی شروع نکنیم. دوست داشتم با حسن حامد به عنوان نمایش‌نامه‌نویس جوانی که کمتر از 30 سال زندگی کرد و در این مدت آثار شاخصی نوشت، این هفته را آغاز کنیم. الان هم در حال جمع آوری آثارش، فیلم و عکس هستیم که به طور مفصل این هفته را برگزار کنیم.
وی پیش‌بینی کرد: تصورم بر این است که این پروژه پاییز آغاز شود.تلاش می‌کنیم این طرح را با حسین کیانی و صادقی ادامه دهیم. صحبتهای اولیه درباره اعتبار این پروژه را با مدیر تئاترشهر انجام داده‌ایم و امیدواریم زودتر پروژه آغاز شود.