محمدرضا خاکی:
«دیدهبانان» نمایشِ بازیگر است

دکتر محمدرضا خاکی میگوید نمایش «دیدهبانان» نوشته پییر روبر لوکلرک، اثری ساده است که با زبانی طنز، موضوعی جدی را مطرح میکند.
محمدرضا خاکی که دکترای تخصصی تئاتر را از دانشگاه سوربن گرفته و در حال حاضر استاد دانشگاه تربیت مدرس تهران است، قصد دارد نمایش «دیدهبانان» را در تالار چهارسوی مجموعه تئاترشهر به صحنه ببرد.
او در معرفی نویسنده این نمایشنامه میگوید: «پییر روبر لوکلرک، یکی از نویسندگان معاصر فرانسوی است که بیشتر به خاطر نگارش نمایشنامههای رادیویی مشهور است. البته چند نمایش صحنهای دارد که از میان آنها نمایشنامه «دیدهبانان» یکی از مهمترین کارهایش محسوب میشود. لوکلرک این اثر را در سال ۱۹۹۸ میلادی نوشته و یک بار در تئاتر لو لوسرنر فرانسه اجرا شده است.»
خاکی ادامه میدهد: «این نمایشنامهای بسیار ساده است؛ زبانی طنزآمیز دارد، اما موضوعی جدی را مطرح میکند. این موضوع چیزی است که ما هر شبانهروز به محض روشن کردن تلویزیون با آن روبه رو میشویم. اتفاقی که شاید این روزها برایمان عادی شده باشد و آن پدیده جنگ است. این نمایش اشاره مستقیم به این مسئله ندارد و استعارهای طنز آمیز است، در واقع باید بگویم موضوع اصلی نمایشنامه صلح است.»
دکتر خاکی در باره داستان «دیدهبانان» میگوید: «این نمایش بر اساس داستان دو کشور خیالی به نام روم و مور شکل گرفته است. دعوایی میان ملکه کشور روم با رئیس جمهور کشور مور بر سر ماهیهای خال خالی شکل میگیرد. با این بهانه به آرامی جنگ آغاز میشود و....»
این کارگردان تئاتر، بازیگر محور بودن را یکی از ویژگیهای اصلی این نمایش میداند و بیان میکند: «این نمایش اصلاً مضمون پیچیدهای ندارد. تنها یک ویژگی خاص دارد و آن اینست که پیش از هر چیز نمایشِ بازیگر است. بازیگرها، قابلیت آنها و اینکه بتوانند چیزی را بسازند، نقش مهمی در کار دارد. شخصیتپردازی پیچیدهای ندارد و در واقع بازیگرها باید به تعریف دقیقی درباره ویژگیهای شخصیتی خودشان برسند. طنز کار، حاصل موقعیت دو کاراکتر و گفتوگوی آنهاست، چون یکی از این دو نفر فردی باتجربه و دیگری صفر کیلومتر است.»
او خاطر نشان میکند: «این نمایش هفت پرسوناژ دارد؛ شش آقا و یک خانم. تمام افرادی که در این نمایش حضور دارند، چه در کادر بازیگران و چه اجرایی جوان هستند و این نکته بسیار مثبتی است.»
این استاد دانشگاه با اظهار خرسندی از حضور گروهی جوان به عنوان بازیگر در این نمایش متذکر میشود: «با مفهوم جدیدی که در مورد بازیگران تئاتر درست شده است، موافق نیستم، چون به نظرم عوارض زیادی دارد. من مخالف حضور هیچ کس در تئاتر نیستم. میخواهم بگویم اگر شما بخواهید یک ظرف را در تلویزیون نشان بدهید، میبایست ثانیهای هزاران تومان هزینه کنید. آدمهایی که ساعتها در سریالها و برنامههای تلوزیونیاند، تبلیغشان را آنجا دارند. وقتی به صحنه تئاتر میآیند، جای بچههای درس خوانده را، که تئاتر را به عنوان رشته تحصیلیشان انتخاب کردهاند، میگیرند. همانطور که گفتم، مخالف تئاتر متنوع و حضور علاقمندان به این رشته نیستم، اما تاکید من بر آنست که این اتفاق باید در میدانهای برابر رخ دهد. به نظرم چهرههای تئاتر باید در تئاتر شناخته شوند و شکل بگیرند. این چیزی است که در جامعه تئاتری به آن احتیاج داریم. جامعه تئاتری باید تربیت شود و مخاطب آن نسبت به تئاتر آگاه باشد. اگر اشخاص تنها به این دلیل تئاتر بروند که چهره مورد علاقهشان را ببینند، درست نیست.»
نمایش «دیدهبانان» به کارگردانی دکتر محمدرضا خاکی و نقش آفرینی وحید نفر، علیرضا ناصحی، بهنام شرفی، محمد روشنی، بیژن محرمی، سارا افشار و علیرضا مدنی از 12 آذر در تالار چهارسو مجموعه تئاترشهر به صحنه میرود.
منبع: ایران تئاتر