در حال بارگذاری ...
کارگردان نمایش بین یه عالمه ماهی:

نمایش ما وامدار هنر ملی تعزیه و روایتگری است
با تحمل همه سختی‌ها و چالش‌ها چراغ تئاتر را روشن نگه داریم

تم مهاجرت تمی فراگیر در روزگار مدرن به خصوص در این دهه های اخیر است.آدم هایی که به امید زندگی بهتر و فرار از شرایط حالشان تن به مهاجرت داده اند.در نمایش بین یه عالمه ماهی امیر دلفانی به سراغ چنین تمی رفته است.

امیر دلفانی هنرمند جوان سال‌ها است که در حوزه بازیگری و کارگردانی در تئاتر فعالیت می کند و موسس گروه تئاتری آریاگران صحنه است.مگه دستفروشی عیبه، رابطه، وقتی چتر آسمان خیس می شود، سپیده که می زند کسی منتظر است، ما هنوز در انتهای این ستون سرخ سبز می شویم،  نشست بر پشت بامی در ونیز ، سرو زیر آب و باد شیشه را می لرزاند از جمله کارهای مهم کارنامه کاری دلفانی محسوب می شوند.امیر دلفانی جوایز متعددی نظیر دریافت جایزه از جشنواره بین‌المللی سیمرغ برای نمایشنامه و بهترین کارگردانی نمایش رابطه،دریافت جایزه بهترین کارگردانی نمایش وقتی چتر آسمان خیس می شود از بیست و ششمین جشنواره تئاتر استان لرستان را به دست آورده است.

نمایش بین یه عامله ماهی نمایشی لامکان و داستان یک خانواده در دهه چهل است.آن‌ها به دلیل شایعات شروع یک جنگ تصمیم به مهاجرت می‌گیرند و به پایتخت نقل مکان می‌کنند واتفاقاتی برای آنها رخ می‌دهد.نمایش بین یه عالمه ماهی به نویسندگی، طراحی و کارگردانی امیر دلفانی و تهیه‌کنندگی آناهیتا موگویی با بازی های خشایار قائدرحمتی، مهدی یگانه، امیر دلفان و ایمان عبدی شهریور و مهر ماه ساعت 19 در سالن سایه مجموعه تئاتر شهر روی صحنه رفته است.با امیر دلفانی در باره اجرای نمایشش گفت وگویی انجام داده ایم.

در گفت وگوی قبلی اشاره کردید که نمایش پنج بعلاوه یک،منهای یک را روی صحنه اجرا کنید .به چه دلیل نمایش بین یه عالمه ماهی  را برای اجرا انتخاب کردید؟

نمایش بین یه عالمه ماهی همان نمایش نامه پنج بعلاوه یک، منهای یک است که اسمش را تغییر دادیم.با صحبت‌هایی که با گروه اجرایی نمایش داشتیم به این نتیجه رسیدیم که نام نمایش تغییر پیدا کند و از این نام جدید احساس رضایت داریم.

نام و اسم متفاوت و جذاب یک نمایش چقدر در جلب نظر مخاطب تاثیر دارد؟

مدت‌ها این دغدغه را داشتم که اسم مناسبی برای نمایش انتخاب کنم.کار مبتنی بر کلام است و از جملات قصار زیادی در آن استفاده شد و وام گرفته از تعزیه است و واژه آرایی آن باید سبک و سیاق تعزیه ایی پیدا می‌کرد تا بتوانیم این وام گیری از تعزیه را به نقاط قوت کار تبدیل کنیم.برای انتخاب اسم نمایش دو سه روز با اعضاگروه جلسه داشتیم و نام های متعددی مطرح شد و در نهایت تصمیم گرفتیم تا یکی از جملات متن برای انتخاب نام استفاده کنیم. این نام علاوه بر داشتن مفهوم در بحث طراحی تایپو گرافی و طراحی پوستر و ارسال خبر کاربردی بود.

در سال های اخیر البته به صورت مقطعی و پراکنده از سوی عده‌ای از کارگردان های تئاتر تلاش در جهت تلفیق تئاتر مدرن با تئاتر سنتی و ایرانی انجام شده شما هم در نمایش بین یه عالمه ماهی به سراغ چنین کاری رفتید.دلیل این رویکردتتان چه بود؟

بحث زیبا شناسی چنین تلفیقی برایم بسیار مهم بود.در فرهنگ ایرانی دو نکته مهم وجود دارد.اولین نکته روایت و قصه گویی است.در این حوزه آثار درخشانی مثل شاهنامه و شهرزاد را در اختیار داریم.تعزیه هم هنر ملی ما است و پر از زیبا شناسی، نشانه شناسی و نشانه گذاری است.در نمایش بین یه عالمه ماهی روی این دو عنصر تاکید می‌شود. از جهت دیگر از پیسکاتور و برشت هم در ساختار نمایش استفاده کردیم.زیرا ما در اجرای نمایش با مخاطب در ارتباط رودرو قرار داریم و در ساختار نمایش از مونولوگ های موازی استفاده شده که در هم تنیده شده اند و خواسته و ناخواسته اجرای این نمایش باعث شد که مطالعات اعضاگروه در حوزه تعزیه،روند قصه گویی در ادبیات ایرانی و تئاتر مدرن که وام گرفته از تئاتر اپیک است بیشتر شود .

آیا می توانیم این نظر را داشته باشیم که نمایش بین یه عالمه ماهی بر اساس یک فرآیند کار کارگاهی روی صحنه اجرا شده است؟

بله، اجرای نمایش ما مبنتی بر یک فرآیند گروهی است و همیشه بیشتر به کار گروهی اعتقاد داریم که تمام اعضایش درفرآیند اجرای نمایش مشارکت خلاقانه و جدی دارند. سال‌ها است که با یکدیگر کار می کنیم و در هر کاری به تبادل افکار برای اجرای بهتر و کامل تر می‌پردازیم.تلاش می کنیم روال گروهمان یعنی تجربه کردن را ادامه بدهیم.شاید درآینده دیگر به سراغ اجرای نمایش مونولوگ نرویم و دنبال شیوه های اجرایی دیگری برویم.این تجربه برایمان ارزشمند است.زیرا جز به جز آن را در یک پروسه طولانی تمرین کردیم و کروناهم یک توفیق اجباری بود که بیشتر در کنار هم باشیم و لذت تمرینات طولانی را داشته باشیم.

 استفاده از روایت گری ایرانی در قالب تعزیه و نقالی خوانی در کنار ساختار مونولوگ در نمایش شما چه کارکردهایی دارد؟

ما از نقالی به شیوه کلاسیکش استفاده نکردیم و اصلا به دنبال قرابت و نزدیکی بین روایتگری ایرانی با ساختار مونولوگ نبودیم.در اصل ما از روایت گری ایرانی وام گرفتیم و در ساخار نمایش خاطراتی از زبان شخصیت های قصه می شنویم که برایشان اتفاقی رخ داده و مشغول تعریف کردن خاطراتشان  برای دوستی که تازه به آنها ملحق شده هستند.روایت همیشه به شرط دلنشین بودن و دلنشین مطرح شدن برای ایرانی ها بسیار جذاب است و به آن علاقه دارد و دوست داریم حرف های شاعرانه بشنویم و قصه شنیدن را دوست داریم.شاید تنها راهی که در این دوران تکنولوژی زده که می تواند ما و دل هایمان را به هم نزدیک کند این است که به سراغ خاطره گویی و قصه گویی برویم.به آن نزدیک بشویم و دنیای زیبایی برای هم خلق کنیم. برای ما اهمیت داشته است که در این نمایش مفهومی را به مخاطب منتقل کنیم و به او بگوییم دلمان برای دوست شدن و در کنار هم بودن تنگ شده است.

با چالش اجرای نمایش در دوران کرونا که با توجه به رعایت پروتکل ها باید مخاطب کمتری برای اجرا داشته باشید چگونه کنار آمدید؟

تنها نکته نگران کننده برای ما همین کاهش مخاطب است و اینکه مخاطب در حین ورود به سالن باید ماسک داشته باشد و تمام نکات بهداشتی را رعایت کنند.برای ما سلامتی مردم یک اولویت است و برای قوانین بهداشتی احترام قائل هستیم.بهر حال این تعداد کاهش مخاطبان به دلیل رعایت مسائل بهداشتی به خصوص برای سالن های خصوصی بسیار نگران کننده است.هدف ما این است که با اجرای به موقع نمایش از روند فرسایشی شدن تمرینات و اجرا برای اعضا گروه جلوگیری کنیم و اجرای موفقی انجام بدهیم .امیدوارم اجرای بعدی گروه در شرایط بهتری انجام بشود.کار ما تئاتر است و حرفه دیگری به جز تئاتر بلد نیستیم. هر جور که هست باید با تحمل همه سختی ها و چالش ها چراغ تئاتر را روشن نگه داریم و اجازه ندهیم مخاطب با تئاتر دیدن فاصله پیدا کند. موقعی که می بینم در سالن بغلی ما آرش دادگر شجاعانه با گروهش نمایش اجرا می کند برایم مایه امیدواری است و بر خودم واجب می دانم تا از تصمیم بزرگان تئاتر پیروی کنم.برای ما علی رغم نیازهای مادی که داریم هیچ گاه تمرکز و توجه ما روی مسائل اقتصادی نیست و امیدوارم هر تعداد مخاطبی که به دیدن نمایش ما می آید از دیدنش لذت ببرد .

گفت وگو از احمد محمد اسماعیلی - ایران تئاتر




نظرات کاربران